- Door het donkere voorjaarsweer is de productie in het begin van het jaar trager op gang gekomen dan andere jaren. Hierdoor lag de export in het begin van het seizoen op een lager niveau. Deze achterstand is gedurende de rest van het seizoen niet meer ingelopen;
- Glasgroenten ondervonden op de belangrijkste afzetmarkten meer concurrentie van groenten uit Spanje. De Spaanse export is in 2012 stevig gegroeid door gunstige weersomstandigheden;
- Economische tegenspoed in belangrijke exportmarkten;
- Toename van lokale productie in veel afzetlanden: local for local.
De lidstaten van de EU zijn de belangrijkste exportbestemmingen van het Nederlandse product. Bijna 90% van de export wordt op deze markten afgezet. De export naar de EU-lidstaten is in 2012 met ruim 2% gedaald. Buiten de EU is de export naar Rusland van groot belang. Dit land is de afgelopen jaren opgeklommen tot de top 4 van Nederlandse exportbestemmingen. Rusland heeft in 2012 wel 1,2% minder groenten en fruit uit Nederland afgenomen, ondanks de onder druk staande
binnenlandse productie in Rusland. De groente- en fruitproductie in de omringende landen is toegenomen. Deze landen exporteerden meer naar Rusland. Opmerkelijk is de daling van de export naar de meeste Oost- Europese bestemmingen, zoals Polen, Tsjechië en de Baltische Staten. De binnenlandse productie was in deze landen in 2012 hoog, waardoor ze meer zelfvoorzienend waren.
Kleinere export voor meeste groentesoorten
De export van de belangrijkste groentesoorten is in 2012 teruggelopen. Niet alleen de vruchtgroenten tomaat en paprika lieten een daling zien, maar ook de export van peer, appel, champignon en witte kool is gedaald. Positieve uitzonderingen waren komkommer, aubergine en peen. De groei van de komkommerexport kan vooral worden toegeschreven aan het marktherstel op onze belangrijkste exportmarkten na de EHEC-crisis in 2011.
Lichte daling tomatenexport
De export van tomaat is in 2012 met 2,3% teruggelopen. De export naar de meeste landen is gedaald. Echter Duitsland en Italië namen meer Nederlandse tomaten af. De exportstijging naar Duitsland kan voor een belangrijk deel worden verklaard door een marktherstel na de EHEC-crisis in 2011. De export van paprika zit sinds 2010 in een dalende lijn. Nagenoeg alle landen, met uitzondering van enkele Scandinavische landen en Japan, namen minder paprika af. Nederlandse paprika’s ondervinden op Europese markten in het voorjaar een sterke concurrentie van Spanje en Israël. In 2012 was de concurrentie vanuit Spanje nog sterker door gunstige weersomstandigheden en teeltverlenging. In het voorjaar van 2013 zullen er minder Spaanse paprika’s op de internationale markt beschikbaar zijn door een afname van het areaal in Murcia en minder gunstige teeltomstandigheden in het huidige oogstseizoen ten opzichte van het jaar ervoor. De concurrentie van Israël op de Europese markt wordt lastiger door de relatief hoge arbeids- en transportkosten. De export van peren is in 2012 verder teruggevallen na de teruggang in 2011. In de tweede helft van 2012 waren er minder peren voor de export beschikbaar. De oogst is in de zomer van 2012 fors lager uitgevallen door de vorstschade na het koude weer in het begin van 2012. Opmerkelijk is de exportstijging van peren naar Rusland, terwijl de export naar de andere landen is gedaald. In het buitenland is er nog steeds veel belangstelling voor het Nederlandse kwaliteitsproduct. Als de productie terugkeert naar oude niveaus, zijn er nog volop mogelijkheden voor een toename van de afzet.
Nog veel afzetmogelijkheden
De export van groenten en fruit kan zich de komende jaren op de huidige hoge niveaus handhaven, hoewel het marktevenwicht op de internationale groentemarkt fragiel is en de concurrentie sterk blijft. Veel West-Europese markten laten verzadigingsverschijnselen zien. Op deze markten kan Nederland haar marktpositie bestendigen. Er zijn nog groeimogelijkheden voor de export naar landen buiten de EU en vooral naar Oost-Europa. Hier kan gebruik worden gemaakt van de sterke positie die het Nederlandse product op de internationale markt heeft. Het is van belang om het onderscheidend vermogen van het product op de langere termijn te vergroten en de afzet marktgerichter te organiseren. Kwaliteit leveren tegen een goede prijs is op de huidige internationale markt niet meer voldoende.
Investeringen in nieuwe producten, verkoopconcepten, verpakkingen, service, onlinediensten en social media versterken de verkooppositie. De branche kan daarbij optimaal gebruik maken van de sterke punten van het Nederlandse topproduct zoals smaak, duurzaam geproduceerd, de goede en uniforme kwaliteit, het brede en diepe assortiment, de grote beschikbaarheid van het product, de grote aandacht voor voedselveiligheid, het gebrek aan en de controle op residuen van gewasbeschermingsmiddelen en een snelle en efficiënte logistiek. Op de internationale groenten- en fruitmarkt is volgens ABN AMRO ruimte voor leveranciers met een goede sourcing en een netwerk met goede afzetkanalen.
Ondernemers zoeken steeds meer naar wegen om discussies over de prijs met klanten te voorkomen. Er ontstaat een beweging naar gesloten verticale ketens voor groente en fruit, waarbij informatie wordt gedeeld over producten die in de schappen liggen. Kwekers en handelaren krijgen hierdoor inzicht in productinformatie, verkoopcijfers, marges en derving. Er zal nog veel water door de Rijn moeten stromen voordat groentespeciaalzaken en supermarkten op grote schaal aan deze ontwikkeling meedoen en zich laten adviseren over bestellingen en inrichting van het schap. Maar de potentie van deze ontwikkeling is groot: meer omzet, hogere marges en lagere dervingskosten voor alle schakels in de keten.
Bron: ABN-Amro
Publicatiedatum: 20-2-2013