Het in 1691 opgerichte TenCate kreeg als eerste bedrijf in Nederland de eretitel ‘koninklijk' als erkenning voor zijn innovatieve karakter. TenCate is inmiddels een van de grootste partijen op de Amerikaanse defensiemarkt maar ook in de lucht- en ruimtevaartindustrie en op de markt van kunststofgrasmatten. Het beursgenoteerde bedrijf behaalde in 2010 een omzet van bijna een miljard euro en er zit nog steeds een stijgende lijn in.

Hervorming
Toch was het toenmalige textielbedrijf TenCate na de invoering van het minimumloon in de jaren zestig bijna op sterven na dood. De massale textielproductie voor consumenten was niet lonend meer en de toenmalige directie zocht de oplossing in diversificatie. Her en der werden bedrijven opgekocht met als gevolg gebrek aan focus. Na een bestuurscrisis trad in 2000 de huidige bestuursvoorzitter Loek de Vries aan die het bedrijf compleet hervormde. De thema's veiligheid, bescherming, duurzaamheid en milieu werden leidende productcategorieën; alles wat geen core business werd, werd afgestoten. De innovatietransformatie was drievoudig: het product veranderde (van textiel naar technische materialen), de markt veranderde (van consumenten naar bedrijven) en de marktpositie (van concurrentie op prijs naar concurrentie op prestaties). De Vries voorzag tijdig dat de textieltechnologie zou versmelten met chemische technologie. Hij zocht samenwerking met bedrijven over de hele wereld die TenCate hierin aanvulden.

In het nieuwe businessmodel staan ondernemerschap, langetermijndoelen, innovatie en efficiency centraal. TenCate richt zich actief op eindgebruikers (end-user marketing) en opereert vraaggericht. Ook de manier van werken is innovatief: TenCate verknoopt technologie en sociale innovatie. Hiervoor won het bedrijf in 2007 de Erasmus Innovation Award.

Open innovatie
De laatste jaren zet TenCate steeds meer in op open innovatie. Het bedrijf nam het initiatief tot het Open Innovation Centre Advanced Materials (OICAM), een samenwerkingsverband tussen meerdere bedrijven en kennisinstellingen in de regio Twente. Teams met mensen uit verschillende waardeketens genereren nieuwe product-markt-technologiecombinaties. De innovaties zijn vraaggestuurd, er ligt altijd een business case aan ten grondslag. Het doel is niet kennis te vermarkten maar zo snel mogelijk een nieuw product te lanceren. Als een innovatie uit de pilotfase is, wordt het geproduceerd door een van de deelnemers van OICAM of er wordt een apart productiebedrijf voor opgericht. Projectleider Olde Weghuis denkt dat er in de nieuwe economie steeds vaker van dergelijke samenwerkingsverbanden tussen multinationals, mkb'ers en kennisinstellingen zullen ontstaan: 'Ik denk dat het voor Nederland de enige manier is om te overleven op het gebied van innovatie. Nederlandse bedrijven hebben lang geprobeerd om alle innovatie in eigen huis te doen. Maar het gaat erom hoe snel je gaat, niet hoeveel patenten je hebt.'

Tip
Hoe te werk te gaan? Lees Business Model Generatie.

Bron: Rob Hartgers in: 'Management Scope', januari 2012